همي رفت تا لشکر خوزيان                         ز لشگر کسي را نيامد زيان
نظريات بسياري در اين رابطه وجود دارد .يکي از اين نظريات به شرح زير است.
شايد خوزان اشاره به مردمي ايلامي نسب و يا نژاد زاگرس و عيلامي باشد که به مرور از خوزستان و يا يکي از ايالت هاي عيلام به دليل تهاجم به آنان ويا مقاومت و يا عدم پرداخت ماليات به اين ناحيه مهاجرت کرده باشند.از آن زمان آنان را فرعوني ناميدند چون از تصوف و عرفان در قرن هفتم جانبداري کردند و بعدها به سپاه شاه اسماعيل صفوي پيوسته و از او حمايت مي کردند لذا مورد خشم سني هاي حنقي و شافعي(که اکنون شيعه شده بودند)قرار گرفته و آنها را فرعوني نامگذاري نمودند.

با توجه به عقيده ابن حوقل در خصوص مهاجرت يهوديان به اصفهان شايد شاخه هايي از يهوديان نيز در خوزان و باولگان سکني گزيده بودند و مردم اطراف اين نواحي آمدن يهوديان را به همسايگي خود تحمل نکرده و جنگهايي بين آنها رخ مي داد.خوزان مهد پرورش بسياري از نام آوران تاريخ بوده است.

حمزه اصفهاني , بخت النصر و يا ((بت نوسه بن ويوبن گودرز)) را از خوزان دانسته اند.